دسته بندی | مبانی و پیشینه نظری |
بازدید ها | 3 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 62 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 71 |
مبانی نظری و پیشینه پژوهش منبع کانون کنترل سلامت (فصل دو)
در 71 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت docx
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت docx
قسمتهایی از متن مبانی نظری و پیشینه
مباحث نظری کانون کنترل سلامت
منبع کنترل
مفهوم منبع کنترل که نخستین بار به وسیله راتر مطرح شد در مطالعات مربوط به انگیزیش به گونهای فزایندهای اهمیت نظری و عملی به دست آورده است. نظریه یادگیری اجتماعی که مفهوم منبع کنترل از آن مایه میگیرد عبارت است از این که شخص در برابر یک موفقیت با انتظاراتی روبرو میشود که نتایج احتمالی رفتارهای ممکن او را در بر میگیرد. این انتظارات مبتنی بر تجارب گذشته فرد هستند. بنابر نظریه راتر احتمال رفتاری معین به گونهای قانونمند با توجه به انتظارات فرد نسبت به نتایج آن رفتار فرق میکند.
کنترل یعنی توان هدایت یا اعمال قدرت یا بازداری رفتار خود یا دیگران. احساس کنترل داشتن احساس مطلوبی است که در بهداشت روانی فرد نقش مهمیبازی میکند حتی اگر این احساس توهمیبیش نباشد (کریمی، 1374).
محققان در مورد توانایی فرد در کنترل محیط از دیدگاههای مختلف و تحت عناوین گوناگون سخن گفتهاند مانند رقابت، شایستگی، تفوق طلبی، درماندگی و نومیدی همه به نوعی در توصیف اینکه فرد تا چه درجهای قادر است حوادث و رویدادهای مهم زندگی خود را کنترل کند به کار رفته است از دیدگاه روانشناسان واژه کنترل دارای دو معنای عمومی است:
الف) کنترل تجربی که نوعی متدولوژی علمی است و در محدوده تجربیات علمی عمل میکند.
ب) کنترل به عنوان یک متغیر رفتاری یا به طور روشن تر توانایی تاثیرگذاشتن و دستکاری محیط در نظر گرفته میشود (پودات، 1375).
به طور کلی مقصود از کنترل درونی این است که شخص رویدادهای خاص را از رفتار یا ویژگیهای نسبتاً پایدار خود میداند از سوی دیگر کنترل بیرونی این است که شخص نوعی تقویت منفی یا مثبت را که به دنبال رفتار خاصی آمده معلول رفتار خود ندانسته، بلکه آن را نتیجه تصادف و اتفاق و شانس تلقی میکند. یا آن را به نفوذ افراد قدرتمند نسبت میدهد و با پیش کشیدن عوامل محیطی امکان پیشبینی آن را نفی میکند (آناستازی [1]، 1364). به عبارت دیگر منبع کنترل درونی به این معنا است که تقویت و تنبیههایی که شخص دریافت میکند حاصل تلاش و تدابیر شخص هستند. منبع کنترل بیرونی به این معنا است که تقویت شخص به سبب نیروهای بیرونی ورای کنترل او میباشند (صبوری، مقدم، 1376).
کسی نمیتواند از یک شخصیت درونی که کاملاً مستقل از محیط است صحبت کند و همچنین نمیتواند روی رفتار به عنوان پاسخ خودکار نسبت به مجموعهای عینی از محرکهای محیطی تکیه کند. برای فهم رفتار یک فرد ترجیحاً باید هم جنبههای فردی (تاریخچه و تجربیات یادگیری اش) و هم جنبهی محیطی (محرکهایی که شخص به آنها آگاهی است و پاسخ میدهد) را در نظر داشت (مارنس[2]، 2001).
اگر منبع کنترل را بر روی یک پیوستار تصور کنیم در یک طرف پیوستار منبع کنترل درونیها قرار میگیرد که معتقدند پیش آمدهایی که با آنها مواجه میشوند اساساً از اعمال خودشان نشات میگیرد در انتهای دیگر پیوستار بیرونیهای هستند که معتقدند بیشتر چیزهایی که برایشان اتفاق می افتد نتیجهای از علل خارجی و فراسوی کنترل مستقیم آنها میباشد (بارون[3]، 1997).
همچنین کنترل عبارت است از درجه یا میزان اعتقاد فرد به اینکه تقویتها وابسته یا همراه با رفتار او هستند، به این ترتیب شخصی که احساس میکند بر این تقویتها تسلط دارد درون بین تلقی میشود. حال آنکه اگر شخص پیامد رفتار را مستقل از نحوه رفتار یا پاسخ خود را وابسته به شرایط دیگری بداند برون بین نامیده میشود. اصطلاح مرکز، کانون یا هسته کنترل به ادراکی گفته میشود که ما از علیت نتایج رفتار خود داریم (بال، 1977). ...
...
[1] - Anastazy
[2] - Marns
[3] - Baroun
...
2-1-3-12- کنترل فردی و سلامت
کنترل فردی و سلامت، از دو راه ممکن است با هم ارتباط داشته باشند. اول، افرادی که احساس کنترل فردی شان قوی است، امکان دارد به میزان بیشتری توانایی حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری را داشته باشند. دوم، به هنگام ابتلا به بیماری جدی، افراد دارای احساس کنترل فردی قوی ممکن است بهتر با بیماری کنار بیایند و در فرایند توان بخشی، نقشی سازنده تر داشته باشند. هر دو این ارتباطات مورد بررسی قرار گرفتهاند.
محققان از چند رویکرد به منظور اندازه گیری کنترل فردی استفاده کردند، برای نمونه، بعضی از پژوهشگران مصاحبهها یا پرسشنامههایی تدوین کردهاند که میزان استفاده فرد از هر یک از انواع کنترلهای شناختی، رفتاری، یا اطلاعاتی را اندازه گیری میکند. بعضی دیگر، کانون کنترل افراد را با استفاده از مقیاس کانون کنترل درونی- بیرونی یا آزمونهایی که اختصاصا کنترل بر سلامت را می سنجند، بررسی کردهاند. یکی از بهترین آزمونهای تدوین شده در این باره، مقیاسهای چند بعدی کانون کنترل سلامتی[1] است (والستون، والستون، و دولیس، 1978). این آزمون شامل 18 عبارت است. فرد، نظر خود را درباره هر یک، از میان طیف «به شدت موافق» تا «به شدت مخالف» انتخاب میکند. این آزمون شامل سه مقیاس است:
1- کنترل سلامت توسط فرد[2]: این مقیاس میزان کنترل درونی فرد را بر سلامتش اندازه گیری میکند، مثلا با عبارتی همچون: «عامل اصلی موثر بر سلامتم، خود من هستم».
2- کنترل سلامت توسط دیگر افراد قدرتمند[3]: این مقیاس باور افراد را در مورد اینکه سلامت به وسیله افرادی مانند پزشکان کنترل میشود اندازه گیری میکند، مثلا با عبارتی همچون: «هر وقت احساس میکنم حال ندارم، باید با پزشک مشورت کنم».
3- کنترل سلامت به وسیله شانس: این مقیاس این باور را اندازه گیری میکند. که سلامت به وسیله بخت یا تقدیر کنترل میشود. مثلا با عبارتی همچون: «شانس و افراد قدرتمند، میزان اعتقاد افراد با تاثیر منابع بیرونی بر سلامت را ارزیابی میکند. ...
...
[1]- Multidimensional Health Locus of Control Scales
[2]- Internal health locus of control
[3] - Powerful others health locus of control
...
تحقیقات پیشین
2-2-1- استرس و تاب آوری
جانسون[1] و همکاران (2010) تاب آوری 80 بیمار جسمیرا در راستای مقابله با استرسهای وارده و سازگاری روان شناختی بررسی کردند که نتایج پژوهش نشان داد تاب آوری، متغیر موثری در کاهش نشانههای پریشانی روانی از قبیل اختلا ل استرس پس آسیبی، اضطراب و افسردگی است.
نتایج تحقیق استیفبرگن و پیرنی[2] (2010) در خصوص عوامل روان شناختی تاب آوری مانند پذیرش، ارتباط میان فردی، خود اثر بخشی، مدیریت استرس و سلامت خود ونشانههای افسردگی که بر 630 فرد مبتلا به سندرم پست پولیو[3] انجام شد نشان داد53 درصد از افراد مورد مطالعه در تاب آوری سلامت خود، نمره خوب کسب کردهاند و چهار عامل تاب آوری با 30 درصد واریانس در نشانههای افسردگی با رشد روانی پیشبینی کنندههای اصلی هستند.
نتایج پژوهش کمپبل سیلز (2006) نشان داد که مهارتهای مقابلهبا استرس به طور معنیداری در پیشبینی تابآوری در نمونه مورد پژوهش موثر بوده است. به ویژه استفاده از راهبردهای مقابلهای مسئله محور، رابطه مثبت و معنا داری با تابآوری داشته است. ...
...
[1] -Johansen
[2] - Pierini&Stuifbergen
[3]- pps: وضعیتی است که مبتلایان به پولیومیلیت، 10 تا 40 سال پس از رهائی از حمله فلجی اولیه (ناشی ازویروس وحشی پولیومیلیت) به آن مبتلا میشوند. در این سندرم همه عضلاتی که در حمله اولیه دچار فلجی شده بودند درگیر میشوند.
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 1 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 39 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 21 |
مبانی نظری و پیشینه تحقیق منبع کنترل
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
یکی از سوالات اساسی که همواره ذهن بشر را به خود اشتغال داشته، این است که آدمی چقدر بر زندگی و سرنوشت خود تسلط دارد. و چقدر نیروهای خارج از وجودش در تعیین سرنوشت او دخیل هستند و کنترل زندگی او را در اختیار می گیرند. افراد طبعاً علاقمند هستند که بدانند آیا سرنوشت مختوم و قطعی که تخلف ناپذیر است زندگانی آن ها را تعیین می کند و او از خود در این راهی که می رود اختیاری ندارد و مانند پر کاهی در کف تند بادی است یا خیر چنین سرنوشتی در کار نیست و او می تواند مسیر زندگی خود را تعیین کند (مطهری، 1361).
روان کاوان با نگرش خاص خود به دوران رشد و تکیه بر نقش پنج سال اول زندگی در واقع نگاهی جبرگرایانه بر رفتارهای بشر دارند و او را اسیر غرایز می دانند و عوامل بیرونی را در تعیین سرنوشت فرد صاحب نقش اساسی و اصلی می دانند و همچون اسکینر (1971) و پیروان وی در موضع گیری خود عوامل محیطی را تعیین کننده رفتارهای ما می دانند، هدف آن ها این است که ما تحت کنترل پاداش ها و تنبیه های بیرونی هستیم و اراده آزاد، زاییده تخیلات ماست، یا چیزی که سلیگمن (1975) آن را درماندگی آموخته شده، نامیده است بنا به تعریف او عبارت است از اعتقاد به اینکه نتایج به دست آمده از سوی فرد، مستقل از اعمال انجام شده به وسیله او هستند.
انسان گرایان بر خلاف این دو دیدگاه انسان را حاکم بر سرنوشت خود می دانند و بر نیروها و آرزوهای انسان، اراده آزاد و تحقق امکانات و استعدادهای انسان تاکید می ورزند و او را موجودی خلاق، و در حال رشد و شکوفایی می دانند، که می داند چه می کند، برای چه می کند، و کاملاً بر رفتار خود کنترل دارد (شولتز، 1994؛ ترجمه سید محمدی، 1380).
2-6-1 تعریف منبع کنترل
راتر برای اینکه تفاوتهای شخصیت موجود در عقاید ما نسبت به منبع تقویت را تبیین کند، مفهوم مکان کنترل را معرفی کرد. به عقیده راتر برخی افراد معتقدند تقویت کننده ها به رفتار خود آن ها وابسته اند (کنترل درونی)، در حالی که برخی دیگر فکر می کنند تقویت کننده ها توسط نیروهای بیرونی کنترل می شوند (کنترل بیرونی). افرادی که با متغیر شخصیت منبع کنترل درونی مشخص می شوند اعتقاد دارند تقویتی که آن ها دریافت می کنند تحت کنترل رفتارها و ویژگی های خود آن ها است، آن هایی که دارای منبع کنترل بیرونی هستند تصور می کنند که تقویت توسط دیگران، سرنوشت یا شانس کنترل می شود. آن ها متقاعد شده اند که در رابطه با این نیروهای بیرونی، عاجز هستند (راتر، 1966).
منبع کنترل ما تأثیر زیادی بر رفتارمان دارد افراد دارای منبع کنترل بیرونی، که معتقدند رفتارها و توانایی هایشان تأثیری در تقویت هایی که دریافت می کنند ندارند، اغلب ارزش کمی برای هر گونه تلاش در جهت بهبود شرایط خود قایل اند، وقتی که آن ها تصور می کنند انتظار کنترل کمی بر زندگی خود چه در زمان حال یا آینده دارند، پس چرا تلاش کنند؟ در مقابل، افراد دارای منبع کنترل درونی معتقدند که آن ها کنترلی جدی بر زندگی دارند و طبق آن نیز رفتار می کنند. پژوهش ها نشان داده است که آن ها در تکالیف آزمایشگاهی در سطح بالاتری عمل می کنند و کمتر مستعد تلاشهای نفوذ کردن بر آن ها هستند، ارزش بیشتر برای مهارت ها و پیشرفت های خود قایل اند، و نسبت به نشانه های محیطی که برای هدایت رفتار خود به کار می برند هوشیارتر هستند (فارس، 1976، به نقل از فراهانی، 1378).
افرادی که دارای مکان کنترل بیرونی هستند ترجیح می دهند خودشان تصمیم گیری کنند، از پیش خود را برای شرایط آماده سازند، از وابستگی به دیگران دوری کنند، و در موقعیت های گروهی نقش رهبری داشته باشند در مقابل افراد دارای مکان کنترل بیرونی گرایشی به دوری کردن از مسئولیت ها داشته و ترجیح می دهند دیگران برایشان تصمیم بگیرند (شولتز، 1994؛ ترجمه سیدمحمدی، 1380).
معمولاً برخی از افراد عقیده دارند که فعالیت های خود آن ها در به حداکثر رساندن پیامد های خوب و به حداقل رساندن پیامد های بد نقش مهمی ایفا می کنند و و این در برگیرنده مفهومی است که اصطلاحاً به آن مکان کنترل درونی می کویند و برخی دیگر نیز عقیده دارند که آن چه بر آنان می گذرد به شانس، تصادف، سرنوشت و سایر نیروهای بیرونی غیرقابل کنترل بستگی دارد و این نیز دربرگیرنده مفهوم جایگاه مهار بیرونی می باشد (بارون و برن، 1997).
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 3 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 39 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 21 |
مبانی نظری و پیشینه تحقیق منبع کنترل
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
مفهوم منبع کنترل به این مربوط است که شخص تا چه اندازه باور دارد که بر شرایط خود مؤثر بوده و کنترل دارد. منبع کنترل اولین بار در نظریه یادگیری راتر در سال 1965 مطرح شد. راتر مفهوم منبع کنترل را برای انکار نمودن تفاوتهای شخصیت در عقاید ما نسبت به منبع تقویمان معرفی نمود. پژوهش راتر نشان داده است که برخی از مردم معتقدند تقویت وابسته به رفتار خود آنهاست. دیگران فکر میکنند که تقویت توسط نیروهای بیرونی کنترل شده است. منبع کنترل به میزان اعتقاد فرد در مورد کسب پاداش از طریق کوشش شخصی اطلاق میشود (راتر، 1966).
منبع کنترل درونی
افرادی که دارای متغیرهای شخصیتی موسوم به منبع کنترل درونی هستند، خود را حاکم بر سرنوشت خود میبینید. این افراد به توانایی خود در مهار کردن رویدادهای زندگی یعنی منبع داخلی نظارت و کنترل باور دارند.
افراد دارای منبع کنترل درونی، اعتقاد دارند که کنترل کافی بر زندگی خود و رویدادهای آن داشته و مطابق همین باور رفتار میکنند. تحقیق نشان داده است که آنها در تکالیف خود عملکرد بهتری دارند. کمتر تحت نفوذ دیگران قرار میگیرند و برای مهارتها و پیشرفتهای خود ارزش والاتری قائل هستند. آنها بیشتر از افراد دارای منبع کنترلی بیرونی برای قبول مسؤولیت اعمال خود آمادگی دارند. تحقیقات مقدماتی حاکی از آن است که افراد دارای منبع کنترل درونی از بهداشت روانی بهتری برخوردار هستند.
همچنین، این افراد در تکالیف آزمایشگاهی در سطح بالاتری عمل نمودند. آنها اضطراب کمتر و عزتنفس بیشتری گزارش میکنند، آمادگی بیشتری برای پذیرفتن مسؤولیت جهت اعمالشان دارند و از سلامت روانی بیشتری برخوردارند (کریمی، 1389).
آیا منبع کنترل درونی همیشه مطلوب است؟ پژوهشگران حوزه منبع کنترل نگران آن هستند که تمایز درونی – بیرونی صرفاً به عنوان اصطلاحی برای بیان خوب و بد یا باکفایت و بیکفایت به کار برود. با وجود این، در بسیاری از تحقیقات معلوم شده است که درونیها کارکرد بهتری نسبت به بیرونیها دارند. شاید یک علت آن باشد که بسیاری از پژوهشها در زمینههایی انجام شده که فرد بر آنچه برایش اتفاق افتاده تا حدودی کنترل دارد (مثلاً دانشجویان میتوانند با تغییر عادات مطالعه خود بر نمرههایشان اثر بگذارند). در چنین موقعیتهایی، اعتقاد به مهار شخص میتواند درست و انطباقی باشد، اما موقعیتهایی نیز هستند که فرد کنترل اندکی بر آنها دارد. در برخی مشاغل خاص، کسانی که سخت کار میکنند به همان میزانی حقوق دریافت میکنند که افراد فراری از کار دریافت میکنند. در یک حکومت استبدادی، در اکثر موارد امکان آن وجود ندارد که به حکومت و دولت تأثیر گذاشت. در چنین موقعیتهایی، اعتقاد به مهار شخص ممکن است موجب پریشانی فرد شود (ساپینگتون، ترجمه حسین شاهی، 1388).
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
بازدید ها | 1 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 503 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 44 |
بخشهایی از متن:
چکیـده
در این پژوهش ابتدا به نوعی اختلال رفتاری کودکان و نوجوانان به نام میزان منبع کنترل درونی و بیرونی پرداخته می شود که چون آمار قابل توجهی از کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال روان شناختی، توانایی کنترل رفتارهای خود در محیط های سازمان یافته ای چون مدرسه را ندارند و این اختلال روز به روز افزایش یافته و به دلایل عدیده ای باعث کاهش فرآیند یاددهی و یادگیری در کلاس درس می شود، لذا از اهمیت ویژه ای جهت بررسی و اقدام، برخوردار است. که متأسفانه بعضی از اولیاء آموزش و پرورش که به غیر از انگیزه های آموزشی در گود آموزش و پرورش قرار گرفته اند در این زمینه نه تنها تلاشی ندارند بلکه اگر کسانی بنا به ضرورتِ کار عملی ناگزیر باشند به ادارات آموزش و پرورش مراجعه کنند، با استقبال خیلی خوب و دلگرم کننده ای روبرو نمی شوند که در این خصوص در قسمت محدودیتهای تحقیق اشاره ای خواهد شد.
در این تحقیق با استفاده از فرمول و جدول (T-Test) در مقایسه ای که نمرات پسران بین سال 85 و 86 انجام گردید Sig به دست آمده 194/0 می باشد که مشخص گردید نکات معنی دار نمی باشد.
ـ در مقایسه ای که بین نمرات کسب شده ی دختران و پسران سال 86 انجام شد Sig به دست آمده 516/0 می باشد که نشان می دهد تفاوت معنادار نیست.
ـ در مقایسه ی نمرات دختران و پسران در سال 85 Sig به دست آمده 1333/0 چون از 05/0= آلفا که 05/0 است بزرگتر است تفاوت معنادار است.
امید است در آینده علت معنادار بودن این قسمت توسط محققین مشخص و اعلام گردد.
مقـدمه
موضوع تحقیق: بررسی و مقایسه میزان منبع کنترل درونی و بیرونی در سال تحصیلی 85 و 86 دانش آموزان دبیرستانی شهرستان چناران با اجرای آزمون و تست راتر می باشد.
....
نظریه شخصیت در دیدگاه راتر
دوفرض اساسی در نظریه راتر این است که: 1) شخصیت آموخته میشود و 2) شخصیت به سوی هدفهای خاصی برانگیخته میشود. مفاهیم دیگر در دیدگاه راتر توان رفتاری، انتظار، ارزش تقویت، موقعیت روانی، آزادی حرکت، نیازهای روانی، کمترین سطح هدف و منبع کنترل میباشد که هر کدام به اختصار توضیح داده خواهد شد.
بر اساس توان رفتاری[3] گزینش یک رفتار بر مبنای گزینش هوشیار از انتخابهای رفتاری موجود، با در نظر گرفتن ادراک ذهنی از آن موقعیت، علاوه بر تاثیر موقعیت محرک صورت میگیرد، لذا راتر برداشتی ذهنیتری از رفتارگراها از مفهوم رفتار دارد. توصیف راتر اعمال آشکار و ناآشکار را دربردارد. اعمال ناآشکار فرایند شناختی درونی را شامل میشود، اما اصولی که وقوع هر دوی آنها (رفتارهای آشکار و ناآشکار) را کنترل میکند، تفاوتی ندارد.
اما آنچه از مفهوم انتظار[4] بر میآید این است که اگر در موقعیتی به شیوه خاص رفتار میکنیم، میتوانیم انتظاری از آن داشته باشیم. میتوانیم پاداشی را که پیامد آن است پیشبینی نماییم. درجه انتظار به تقویتهای گذشته و تعمیمهای صورت گرفته وابسته میباشد. ...