مبانی نظری و پیشینه تاب اوری (فصل دو)

مبانی نظری و پیشینه تاب اوری (فصل دو)

دسته بندی	مبانی و پیشینه نظری
بازدید ها	1
فرمت فایل	docx
حجم فایل	45 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	33

فروشنده فایل

کد کاربری 25339

تمام فایل ها

مبانی نظری و پیشینه تاب اوری (فصل دو)

در 33صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت docx

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت docx

قسمتهایی از متن مبانی نظری و پیشینه

...

تاریخچه مفهوم تاب‌آوری:

منشأ مفهوم تاب‌آوری از پژوهش‌های روان‌شناختی اولیه در مورد کودکانی به دست آمد که به موقعیت‌های ناخوشایند زندگی آسیب‌ناپذیر بودند. به‌مرورزمان کلمه «آسیب‌ناپذیر» به‌وسیله تاب‌آوری جایگزین شد و زمینه جدیدی از نظریه و تحقیق به وجود آمد. مفهوم تاب‌آوری از دهه 1800 آشکار شد و تاکنون نیز ادامه دارد (جکسون، فیرتکو و ادنبورق[1]، 2007).

تحقیق سلیگمن^[2] (1990) «روی درماندگی آموخته‌شده^[3]» معلوم کرد که افراد می‌توانند برای منفعل بودن و ناامیدی از حل مسائل، هنگامی‌که فعالیت‌های آنان طبق انتظار پیش نمی‌رود و به پاداش نمی‌انجامد، شرطی شوند. سپس سلیگمن دریافت که افراد وقتی به این باور می‌رسند که تلاش‌هایشان می‌تواند با موفقیت همراه باشد، خوش‌بینی نیز آموخته می‌شود و این مفهوم تاب‌آوری را برای ما روشن می‌کند.

تعریف تاب‌آوری:

تاب‌آوری به فرآیند پویایی انطباق مثبت با تجربه‌های آسیب‌زای زندگی اطلاق می‌شود (لاتار وچیچتی،2000) که «مقاومت در برابر استرس» (گارمزی، 1985)، یا «رشد پس ضربه‌ای» (شاو، جوزف و لینلی[4]، 2005؛ سنول-دوراک و آیواسیک، 2010) هم نامیده شده است. پس تاب‌آوری، پدیده‌ای بیشتر از زنده ماندن در مقابل استرس‌ها و تلخی‌های زندگی است (بونانو[5]،2004). بنا به تعریفی از اولسون و همکاران (2003) تاب‌آوری به انطباق موفقی گفته می‌شود که در مصائب ناتوان ساز آشکار می‌شود. این تعریف بیانگر این است که تاب‌آوری مستلزم این است که فرد بین عوامل مشکل‌ساز و مثبت محافظت‌کننده تعامل برقرار کند. آریهارت[6] (2005) بیان داشت که ماهیت تاب‌آوری توانایی برای برگشت از استرس به‌طور مؤثر و به دست آوردن عملکرد خوب باوجود مشکل است. ازنظر والش[7] (2006)، تاب‌آوری شامل تعامل بین عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی است که اغلب تأثیر چالش‌های استرس‌زای زندگی را تعدیل می‌کند. کروگر و پرینسلو[8] (2008) اظهار کردند که تاب‌آوری سازه­ای پیچیده است و توسط محققان به‌صورت فرآیند رشدی پویا، آمادگی یا ظرفیت یا پیامد مثبت حفظ‌شده، تعریف‌شده است. تاب‌آوری به یکی از مفاهیم مهم در تحقیقات و نظریه‌های سلامت روانی در دهه‌های گذشته تبدیل‌شده است. درحالی‌که بعضی افراد به‌طور طبیعی تاب آور هستند برخی دیگر برای داشتن آن باید تلاش کنند (گریفیت[9]،2007). گرچه تعاریف زیادی از تاب‌آوری ارائه‌شده است اما به‌طورکلی واژه تاب‌آوری به عوامل و فرآیندهایی اطلاق می‌شود که خط سیر رشد را از رفتارهای مشکل‌زا و آسیب روان‌شناختی قطع کرده و باوجود مشکلات و شرایط ناگوار به پیامدهای سازگارانه منتهی می‌کند.

برخی از ویژگی‌های مرتبط با تاب‌آوری را می‌توان یاد داد و تقویت نمود. با یک جمع‌بندی کلی می‌توان تاب‌آوری را شامل این موارد دانست: حفظ آرامش در هنگام رویارویی با فشار، انعطاف‌پذیری در مقابل موانع، حفظ خوش‌بینی و احساسات مثبت در دشواری‌ها، اجتناب از راهبردهای فرسایشی. علاوه بر آن افراد تاب آور به‌طور عادی قادر به تفکر خلاقانه و منعطف درباره حل مشکلات می‌باشند و هر وقت نیاز باشد از افراد دیگر کمک می‌گیرند و به دیگران هم در مواقع بحرانی کمک می‌کنند. این افراد دارای درجاتی از سلامتی و استقلال هستند. آن‌ها به توانایی‌هایشان برای تغییر محیط باور دارند (بوگار و هولس- کیلاکی[10]، 2006).

جدول 1-2 عوامل تأثیرگذار بر تاب‌آوری

عامل/عوامل مؤثر	رابطه با تاب‌آوری	سال	شهر/کشور	تعداد	عنوان مقاله
خودکارآمدی، عزت نفس بالا، حس امیدواری و کنترل فردی	مثبت	1985	بریتانیا	مروری	تاب‌آوری در مواجه‌شدن با مصیبت‌ها و سختی‌ها
محیط حمایتی خانواده	مثبت	1979	سنگاپور	مروری	عوامل حمایتی در پاسخ‌دهی کودکان به استرس و شرایط نامساعد
ویژگی‌های فردی، حمایت خانوادگی و تعامل مثبت والدین با فرزندان	مثبت	2004	پنسیلوانیا	مروری	رفتارهای خطرناک و تاب‌آوری در میان نوجوانانی که به‌طور جسمی مورد سوءاستفاده قرارگرفته‌اند.
عامل/عوامل مؤثر	رابطه با تاب‌آوری	سال	شهر/کشور	تعداد	عنوان مقاله
خلاقیت و استفاده از راهبردهای فراشناختی	مثبت	1389	شوشتر	386	رابطه راهبردهای فراشناختی و خلاقیت با تاب‌آوری در دانشجویان
سرسختی	مثبت	1387	اردبیل	100	بررسی ارتباط بین سرسختی روان‌شناختی و خود تاب‌آوری با فرسودگی شغلی
استفاده از مهارت‌های مقابله‌ای	مثبت	1388	تهران	27	اثربخشی آموزش مهارت‌های مقابله‌ای مبتنی بر مدل مارلات در پیشگیری از عود و افزایش تاب‌آوری در افراد وابسته به مواد
مذهب و معنویت	مثبت	1390	کرمانشاه	100	بررسی رابطه سلامت روان و هوش معنوی با تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

با توجه به جدول 1-2، صفات فردی مثل سرسختی (نریمانی و مسلم، 1387)، خلاقیت و استفاده از راهبردهای فراشناختی (بشارت و عباس پوردوپلانی، 1389)، استفاده از مهارت‌های مقابله‌ای (جعفری، اسکندری، سهرابی و دلاور، 1388) و مذهب و معنویت (حمید، کیخسروانی، بابامیری و دهقانی، 1390) در تاب‌آوری مؤثر است. همچنین ازنظر روتر^[11] (1985) خودکارآمدی، عزت‌نفس بالا، حس امیدواری، کنترل فردی، مهارت‌های حل مسئله باعث مقابله موفق با سختی‌ها می‌شود. درحالی‌که حس درماندگی، احتمال اینکه یک بدبختی به بدبختی دیگری بیانجامد را افزایش می‌دهد. در تحقیقی دیگر روتر (1979) دریافت که محیط خانواده یک عامل حمایتی و منسجم است که بر تاب‌آوری تأثیرگذار است. پرکینز و جونز[12] (2004) علاوه بر حمایت خانواده سه عامل دیگر را مطرح کردند: 1- ویژگی‌های فردی 2- تعامل مثبت والدین با فرزندان 3- عوامل فرا خانوادگی مثل ارتباط مثبت با افرادی در خارج از محیط خانواده، فعالیت‌های فوق‌برنامه و جو مناسب مدرسه که باعث می‌شود نوجوانان در برابر بروز برخی رفتارهای پرخطر مقاومت کنند. درمجموع افراد تاب آور از سه منبع حمایت‌های اجتماعی و شخصی، توانایی‌های درونی و فردی، مهارت‌های شخصی و حل مسئله برخوردارند.

...

منابع فارسی:

احمدی، خدابخش، شیخ، مهدی و سرابتدی، حسن. (1391). نقش دلبستگی به خدا در تاب‌آوری و سلامت روان والدین کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش پذیر. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 6، 1، 9-1.

اکبری، زهرا. وفایی، طیبه و خسروی، صدر اله. (1389). بررسی رابطه بین سبک‌های دلبستگی و میزان تاب‌آوری همسران جانبازان. طب جانباز،3،10، 17-12.

آقا یوسفی، علی‌رضا و شریف، نسیم. (1389). بررسی همبستگی بین بهزیستی روانی و حس انسجام در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکز. پژوهنده، 15، 6، 279-273.

بشارت، محمدعلی. (1387). رابطه نارسایی هیجانی با اضطراب، افسردگی و درماندگی روان‌شناختی و بهزیستی روان‌شناختی. پژوهش‌های نوین روانشناسی (روان‌شناسی دانشگاه تبریز)، 3، 10، 40-17.

بشارت، محمدعلی. صالحی، مریم. شاه‌محمدی، خدیجه. نادعلی، حسین و زبردست، عذرا. (1387). رابطه تاب‌آوری و سخت­کوشی با موفقیت ورزشی و سلامت روانی در ورزشکاران. روانشناسی معاصر،3، 2، 49-38.

بشارت، محمد و عباس پوردوپلانی، طاهره. (1389). رابطه راهبردهای فراشناختی و خلاقیت با تاب‌آوری در دانشجویان. روان‌شناسی اجتماعی (یافته‌های نو در روان‌شناسی)، 5، 14، 124-111.

بهادری خسروشاهی، جعفر و هاشمی نصرت‌آباد، تورج. (1390). رابطه امیدواری و تاب‌آوری با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. اندیشه و رفتار (روان‌شناسی کاربردی)، 6، 22،50 -41.

به پژوه، احمد و رمضانی، فریدون. (1384). بررسی رضایت زناشویی والدین کودکان کم‌توان ذهنی و کودکان عادی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز،22، 4(پیاپی 45)، 81 -72.

ثنایی، باقر. (1378). مثلث سازی و مثلث‌های پاتولوژیک در مشاوره خانواده. مجموعه مقالات همایش سراسر مشاوره، تهران: سازمان بهزیستی.

...

مبانی نظری و پیشینه تاب اوری (فصل دو)

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب اوری

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب اوری

دسته بندی	مبانی و پیشینه نظری
بازدید ها	7
فرمت فایل	doc
حجم فایل	60 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	58

فروشنده فایل

کد کاربری 25339

تمام فایل ها

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب اوری

در 58صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

تاب آوری

سال هاست که تاب آوری به عنوان یک استعاره تأثیرگذار از علوم طبیعی وارد روان شناسی شده است. این مفهوم به شیوه های گوناگونی تعریف شده و دارای ادبیات پیچیده و وسیعی بخصوص در روانشناسی رشد بوده و در مددکاری اجتماعی و جامعه شناسی نیز رو به افزایش است. به دلیل اینکه تاب آوری به روش های گوناگون و نیز در موارد متفاوت استفاده می‌شود، منتقدان ان را حشو و زائد می‌دانند (لوتار و همکاران 2000). علی رغم این انتقادات ، محققان از سال 1980 به بعد، به شکل سرسختانه ای به تاب آوری به عنوان یک مفهوم نظام مند توجه نشان می‌دهند. و از آن به عنوان یک ایده کاربردی با ارزش عملگرایی بالا حمایت می‌کنند (هارت، بلینکو و توماس[1]،2007).

طرفداران عملکرد توانایی محور به جای تمرکز بر آسیب معتقدند که حوزه روانشناسی مثبت برای متخصصان فرصتی فراهم خواهد کرد تا با داشتن ابزار های جدید، مراجعان خود را از چشم انداز وسیع تر و کامل تری بنگرند (والس[2]،2006).

از جمله عواملی که باعث سازگاری هر چه بیشتر آدمی با نیازها و تهدیدهای زندگی می‌گردد تاب آوری است که جایگاه ویژه‌ای در حوزه روانشناسی رشد، خانواده و بهداشت روانی دارد، به طوری که هر روز بر شمار پژوهش های مرتبط با این سازه افزوده می‌شود (جاکلون،1997، به نقل از کیخاونی و همکاران، 1390). عبارت خطرساز و تاب آوری در این حوزه از مطالعات تا حدودی رایج است و معمولاً از عبارات مشابهی مانند تاب آوردن، تاب آوری روانشناختی، تاب آوری هیجانی، سخت رویی و تدبیر، انعطاف پذیری و بهبود پذیری نیز نام برده می‌شود. از تاب آوری به عنوان یک ایده خوب باارزش عمل گرایی بالا برای کمک و تقویت افراد در مواجهه با ناملایمات و حفظ کردن آنان در برابر خطراتی که در طول زندگی شان به وجود می‌آید، یاد می‌کنند (هارت، بلینکو و توماس،2007).

ورنر از جمله اولین دانشمندانی بود که در دهه 1970 از اصطلاح تاب آوری استفاده کرد، او گروهی از بچه های منطقه کایوایی در هاوایی را مورد مطالعه قرار داد که درفقر بسر می‌بردند و یا با والدین بیمار روانی یا الکلیک و یا اخراج شده از کار زندگی می‌کردند از این تعداد دوسوم در سنین بالاتر رفتارهای ویرانگر از خود نشان دادند، اما یک سوم رفتارهای مخربی نداشتند، گروه اخیر را تاب آور نامید. میزان تاب آوری برای بسیاری از کودکان یکسان نیست زیرا آهنگ رشدشان نیز متفاوت است. به این معنی که ما نمی‌توانیم از آنان انتظار داشته باشیم از مدل و تکنیک های مشابهی برای شکل دهی تاب اوری خود استفاده کنند، بلکه ما می‌توانیم تاب اوری را به کودکان مشابه با شیوه ای که به آنان آموزش می‌دهیم چگونه فوتبال بازی کنند یا چگونه از ابزار موسیقی استفاده کنند، آموزش دهیم (وانگ و گوردون[3]،1994).

عوامل ارتقاء تاب آوری به طور مشترک در سه سطح مورد بحث قرار گرفته اند که عبارتند از عوامل فردی، خانوادگی و عوامل اجتماعی که افراد در آن زندگی می‌کنند. لذا ارزیابی ظرفیت سازگاری یک فرد ناشی از ارزیابی جامع هر یک از این سطوح است و به همان میزان که نیاز به مداخلات مؤثر برای رشد منابع و مهارتهای درونی فرد وجود دارد برای ارتقاء بیشتر تاب آوری بایستی به تغییر محیط اجتماعی نیز توجه شود، به طوری که بتوانند بر مشکلات و تأثیرات منفی محیط، غلبه کنند (گارمزی[4]،1991).

تاب آوری به زبان ساده، تطابق مثبت در واکنش به شرایط ناگوار (والر،2001، به نقل از کیخاونی، محمدزاده، محمدی، نصراللهی، بیگلری پیر احمدوند1390) است.

با توجه به تأکید متخصصان بر آموختنی بودن مهارت های گوناگون تاب آوری (وینا، 2003، استرنبرگ و بری،1994) می‌توان با آموزش این مهارت‌ها به افراد، سطح سلامت روانی و هیجانی آنان را افزایش داد و از این رو احساس رضایت مندی از زندگی را در آنها بالا برد. به باور استرنبرگ و بری (1994) با آموزش مهارتهایی همانند مهارت های ارتباطی، مقابله، جرأت بخشی و ابراز وجود می‌توان تاب آوری و به دنبال آن سطح سلامت افراد را افزایش داد (به نقل از سامانی و همکاران، 1386).

فارلین و کارول[5](2000) در تحقیقی که با عنوان برنامه مداخله گروهی برای افزایش سلامت روانشناختی نوجوانان در معرض خطر انجام دادند معتقدند که امکان تلقین مهارت های تاب آوری در فضای درمان گروهی برای نوجوانان بیشتر فراهم است. نتایج نشان داد که افرادی که زیر چتر تاب آوری قرار گرفتند اظهار داشتند که می‌توانند تاب آوری را مدیریت کنند. علاوه بر این بنظر می‌رسد مدارس می‌توانند نقش هدایتی در مدیریت تاب آوری را از طریق مداخلات گروهی فراهم آورند.

مهم ترین نتیجه کاربردی برآمده از دل پژوهش‌های تاب آوری، این است که می‌توانیم توانمندی افراد را ارتقاء دهیم به گونه‌ای که آنها احساس هویت و کارآمدی، توانایی تصمیم گیری، هدف گذاری و باور به آینده دست یابند و از این راه بتوانند نیازهای اولیه انسانی خود برای مهربانی، رابطه با دیگران، چالش، قدرت و معناداری را در شرابط طاقت فرسا بعنوان کانون توجه هرگونه مداخلات پیشگیرانه، آموزشی و رشد فردی قرار دهند. (یزدانی،1391).

2-2 احساس انسجام( مفهوم نزدیک به تاب آوری)

احساس انسجام که آنتونوفسکی آن را شرح داده، یکی از مفاهیم نزدیک و مشترک با مفهوم تاب آوری است که افراد را در برابر استرس محافظت می‌کند. آنتونوسکی[6](1987) سه جزء برای احساس انسجام در نظر گرفته است:

- برخورداری از توان فهم امور؛ گستره‌ای که یک فرد موقعیت‌هایی را که با آنها مواجه می‌شود از لحاظ شناختی با معنا و قابل درک می‌بیند.

---

[1]-Hart, Blincow,& Thomas

[2]-Valles

[3]-Wang,& Gordon

[4]-Gormezy

[5]-Farlane, M.C & Carol

منابع فارسی

- آزادی، سارا. آزاد، حسین 1389، بررسی رابطه حمایت اجتماعی، تاب آوری و سلامت روانی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های شهر ایلام. مجلۀ علمی- پژوهشی طب جانباز، سال سوم، شماره (12) ، 48-58.

- ابوالقاسمی، عباس.کیامرثی، آذر. آق، عبدالصمد 1390، ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان، روانشناسی و دین، سال چهارم، شماره چهارم، 27- 41.

- احمدی، غلامعلی 1380، کاربرد روش حل مسأله در آموزش علوم، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 65، 11- 46.

- احمدی،خدابخش.عبدیان، شهره.سلیمی، سیدحسین 1389، ارتباط مهارت حل مسأله و رضایت زناشویی. روانشناسی معاصر(ویژه نامه)، شماره پنجم، 46-44.

- اعزازی، شهلا1380، خشونت خانوادگی، نشر سالمی. تهران.

- افروز، غلامعلی. معتمدی، فرزانه 1384، "خودکارآمدی و سلامت روانی در دانش آموزان عادی و تیزهوش" روانشناسی ایران، شماره 6. 5 - 69.

- اکبری، ابوالقاسم 1381، مشکلات نوجوانی و جوانی، نشر ساوالان. تهران.

- اکبری، مهرداد. رازع، حسین 1391، پیش بینی رفتارهای مخاطره آمیز در نوجوانان و ارتباط آن با هیجان طلبی و سبک های تصمیم گیری، پژوهش در سلامت روانشناختی، دوره ششم، شماره اول، 57-65.

- البرزی، شهلا. محبوبه، البرزی 1385، بررسی رابطۀ خودمختاری و کیفیت زندگی در دانشجویان استعدادهای درخشان دانشگاه های شیراز، روانشناسی 39، سال دهم، شماره 3، 321-334.

- امامی، طاهره. فاتحی زاده ، مریم. عابدی، محمدرضا 1385، مقایسه اثربخشی دو شیوه شناختی- رفتاری و آموزش والدین در افزایش عزت نفس دانش آموزان، مجله دانش و رفتار، شماره 19، 65 - 74.

- انصاری جابری، علی. راوری، علی. کاظمی، مجید. 1380،" تأثیر روزه رمضان بر عزت نفس دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان"، مجله اندیشه و رفتار، سال هفتم، شماره 1 و 2، 63 - 67.

- بابایی، نگار 1385، بررسی روش‌های تقویت عزت نفس در نوجوانان، مجله رشد مشاور مدرسه، دوره یکم، شماره 4 ، 8 - 17.

- باریکانی،آمنه 1387، رفتارهای پرخطر در نوجوانان مدارس راهنمایی و دبیرستان های شهر تهران، روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، شماره 53، 192- 198.

- باقری، خسرو 1374، نگاهی دوباره به تعلیم و تربیت اسلامی، انتشارات مدرسه، تهران.

- بحرینیان، سید عبدالمجید. قائدی، غلامحسین. یاسمی،محمدتقی. ثقه الاسلام، طاهره 1383، بررسی سوء مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سال تحصیلی 81-80 طب و تزکیه، شماره 53، 78-66...

...

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب اوری